Louis Vuitton – Rijke geschiedenis van reizen en luxe

Discreet voor elke dag, glamoureus voor een gala-avond, klein en schattig om te schenken, uniek om een mijlpaal in je leven te vieren en te vereeuwigen. Achter elk juweel schuilt wel een verhaal.

Van de Jura naar Parijs

Louis Vuitton, geboren in 1821, groeide op in Lavans-sur-Vallouse, een dorp in de Jura. Hij was het derde kind van vijf. De Vuittons woonden in een watermolen.  Ze leefden bescheiden, maar waren gelukkig. Tot de mama stierf. Louis was pas 10 jaar. Zijn vader hertrouwde snel met een vrouw die haar stiefkinderen slecht behandelde. Op zijn veertiende besloot Louis om van thuis weg te gaan, zonder enig plan en zonder geld. 

Tijdens zijn tocht noordwaarts klopte hij aan bij een schrijnwerker die hem kost en inwoon aanbood in ruil voor werk. 

Hij leerde de jonge kerel meubelen, deuren en andere houten objecten maken. Louis mocht er blijven, maar verkoos om verder te trekken, richting Parijs. Onderweg werkte hij voor de kost, soms kwam hij harde leermeesters tegen, maar soms had hij ook geluk. Zo ontmoette hij tijdens zijn tocht een kasteelheer die hem een overnachting aanbod en hem nieuwe kleren en schoenen schonk, de eerste lederen schoenen in zijn leven. 

De keukenmeid knipte zijn wilde haren en leerde hem met mes en vork eten. Zo kwam de jonge Louis voor het eerst in contact met de high society, een wereld die voor hem totaal onbekend was. 

Op zijn zestiende, na heel wat omzwervingen, kwam hij in de zomer van 1837 aan in Parijs, vastberaden om iets van zijn leven te maken. Hij kon er terecht bij Maréchal, de beste koffermaker en inpakker van Parijs die werkte voor de happy few, niet alleen klanten uit Frankrijk, maar ook gefortuneerde klanten uit Engeland, Duitsland, Zweden en zelfs Amerika die dure zaken bestelden in Parijs die zorgvuldig moesten ingepakt worden om ongeschonden op hun bestemming te geraken. Zoals volumineuze crinolinejurken, maar ook kostbaar kristal, porselein en kunstwerken. 

Louis leerde snel bij en bracht zelf creatieve oplossingen aan. Hij kwam aan huis inpakken bij adellijke families die op reis gingen. Hij leerde lezen en schrijven dankzij zijn werkgever die hem soms meenam naar musea.

Een van Maréchals klanten was Eugénie Palafox-Portocarrero de Guzman y Kirkpatrick, een adellijke Spaanse dame die in Parijs vertoefde en die later zou trouwen met Napoleon III en zo keizerin van Frankrijk werd. 

1854: de start van een succesvol bedrijf

Louis  werd verliefd op Emilie Parriaux, de dochter van een papierleverancier van Maréchal, en trouwde met haar in 1854. Kort nadien zocht hij een plek voor een eigen winkel in de Rue Neuve des Capucines, een kleine ruimte met een aanpalende opslagruimte, vlakbij de Place Vendôme en het “Grand Hotel du Louvre” dat op dat moment nog in de steigers stond. Het was een buurt in volle ontwikkeling. 

Een van de eerste klanten die over de vloer kwam, was keizerin Eugénie, de beste publiciteit die Louis Vuitton kon hebben. Als inpakspecialist kocht hij de houten koffers aan, maar hij was ontevreden over de matige kwaliteit ervan. Hij besloot daarom om ze zelf te maken en kocht een tweede pand waar zijn broer en een aantal houtbewerkers uit de Jura hoogkwalitatieve houten koffers maakten, met metalen verstevigingen en bekleed met canvas. Louis Vuitton ontwierp koffers op maat van de wensen van zijn klanten. Hij zocht ook oplossingen om de koffers zo licht mogelijk te maken.

Populierenhout bleek een ideale oplossing: het is licht, buigzaam en sterk. Hij bekleedde de koffers vanbinnen en vanbuiten met canvas, de buitenkant streek hij in met hars zodat de koffers waterdicht werden. Het was een lichtere en elegantere oplossing dan die van zijn concurrenten die met leder werkten, wat de koffers zwaarder maakte en de inhoud een onaangename geur bezorgde. Hij plaatste ook compartimenten in de koffers, voorzag ze van handvaten, riemen en een slot dat hij bij een smid in Montreuil liet maken. Hij testte zelf zijn koffers tot ze perfect waterdicht en schokbestendig waren.

 

De zaken liepen goed en al snel groeide de winkel van Louis Vuitton uit zijn voegen zodat hij de winkel uitbreidde met het pand ernaast. Ondertussen was het Grand Hotel du Louvre klaar. Louis Vuitton bood er zijn diensten aan om de aankopen van rijke toeristen die er verbleven, te verpakken voor verscheping. De rijke klasse begon meer en meer te reizen, binnen Europa, per trein, maar ook naar Amerika, met de trans-Atlantische schepen. 

Van Parijs naar Asnières

Louis liet zijn oog vallen op een stuk grond in Asnières, ten noord-westen van Parijs. Het stuk grond was voldoende groot om er een woning en een atelier op te bouwen. De ligging was ideaal, vlakbij de Seine. Op die manier kon het hout per schip getransporteerd worden. Hij wou ook een zagerij bouwen en een opslagplaats voor de afgewerkte koffers. Hij had alles goed uitgedacht, zoals een lichtrijk atelier waar zijn vakmensen op een aangename manier konden werken. Voor elk stadium in de productie had hij een andere werkruimte, van de productie van de frames tot de afwerking. Dankzij de goede organisatie en de bekwame vakmensen slaagde het bedrijf erin om de productie te vertienvoudigen. 

Wanneer de bouwwerken in Asnières voltooid waren, gaf Louis Vuitton een bal voor alle medewerkers, maar ook voor zijn voormalige werkgever van wie hij alles geleerd had. Het Vuitton Bal werd een jaarlijkse traditie.

Louis Vuitton nam deel aan de Wereldtentoonstelling van 1867 in Parijs om zijn nieuwigheden te presenteren. Hij liet zijn koffers patenteren. Zijn zoontje Georges, toen 10 jaar, mocht mee met zijn vader. Louis won een bronzen medaille in de categorie “innovaties”. De bestellingen lieten niet op zich wachten.

Ook keizerin Eugénie bestelde 62 koffers voor haar reis naar Suez ter gelegenheid van de opening van het Suezkanaal, een opening die bijna 2 jaar vertraging opliep. 

Toen de Pruisen in 1870 Frankijk binnenvielen, namen ze ook het huis en de ateliers van Louis Vuitton in beslag, ze bleven er 4 maanden en bij hun vertrek brandden ze alles plat. Louis Vuitton was vijftig jaar oud, had al die jaren hard gewerkt om zijn zaak op te bouwen en had niets meer. Zijn vermogende klanten waren na de val van het Tweede Keizerrijk naar het buitenland gevlucht. Met het geld dat hij nog op de bank had staan, bouwde Louis Vuitton de ateliers opnieuw op. Drie maanden later kon hij alweer produceren. Hij ontwierp een aantal nieuwe modellen zoals de “wardrobe trunk”, een koffer waarin kleren konden hangen, als in een kleerkast. Het werd een gigantisch succes. Ondertussen was zijn zoon Georges teruggekeerd van een kostschool in Jersey en werd hij opgeleid door zijn vader. 

Georges trouwde met Joséphine Patrelle, de dochter van een ondernemer, en bouwde een art nouveau villa met een mooie wintertuin op de ouderlijke grond in Asnières. Het huis is nu nog altijd de trekpleister voor al wie de geschiedenis van Louis Vuitton wil ontdekken. Georges zorgde voor de internationale expansie en opende een boetiek in Londen, later veroverde hij Amerika.

Iconisch monogram als ode aan de stichter

Louis bleef achter de schermen werken en ontwierp het dambord-canvas dat Georges in 1888 patenteerde. Vier jaar later, in 1892, stierf Louis Vuitton. Als eerbetoon aan zijn vader ontwierp Georges in 1896 het monogram-canvas, de LV in beige tinten op een bruine achtergrond, een iconisch logo dat de tand des tijds doorstaan heeft. Hij breidde het gamma ook uit met reistassen en handtassen. De “commandes spéciales ”, de unieke creaties op maat van de klant waarvan Louis de basis gelegd had, zijn altijd het paradepaardje van het bedrijf gebleven. 

Creaties op maat van celebs

Door de geschiedenis heen lieten heel wat beroemdheden koffers maken in functie van hun noden en wensen. Zoals de theekoffer, ontworpen in 1926 voor de Maharadja van Baroda, die helemaal ingericht was voor een theekransje op verplaatsing, met opbergvakken voor porselein, zilverwerk en thee. Of het make-up koffertje met borstels met ivoren handvat, ontworpen voor Jeanne Lanvin. Een andere parel is de “mobiele werkplek” voor de Britse chef-dirigent Leopold Stokowski, een koffer met een ingebouwd bureau met boekenrekken, lades voor zijn muziekpartituren, een plek voor zijn schrijfmachine en een klaptafeltje. Onder Gaston-Louis Vuitton, de kleinzoon van de stichter, werden deze speciale bestellingen nog verder uitgebouwd. 

Het waren de “roaring twenties”, de periode dat de rijkere klasse volop reisde. De avonturiers onder hen bestelden koffers met ingewerkte veldbedden, plooistoelen- en tafels, vaatwerk, een wastafel en alles wat er nodig was om in alle luxe te kamperen. Met de opkomst van de reizen per vliegtuig, moesten de koffers compacter en lichter. “L’Aviette” kwam in 1925 op de markt, een compacte, lichte koffer voor reizen met het vliegtuig. 

De lijst van beroemdheden die hun “speciale bestellingen” lieten uitvoeren door Louis Vuitton, is lang, van Keith Richards, die speciale koffers voor zijn gitaren liet maken tot de legendarische fotograaf Helmut Newton, van Madonna tot Sharon Stone. 

Patrick Louis Vuitton, de vijfde en laatste generatie van de familie die het bedrijf leidde, was de contactpersoon voor de beroemde klanten van het huis. Hij bleef aan boord toen Louis Vuitton in 1987 overgenomen werd door LVMH, de groep rond Bernard Arnault.

Van bagage tot lifestyle imperium

Bij de overname was Louis Vuitton een fabrikant van koffers en handtassen. Door de jaren heen is het luxemerk uitgebreid tot een compleet lifestyle universum dat naast tassen ook kledij, schoenen, juwelen, parfums en decoratieve objecten maakt. 

De eerste kledingcollectie voor dames kwam er in 1997 onder de creatieve leiding van Marc Jacobs. Drie jaar later kwam de eerste mannencollectie op de markt. In 2013 werd de Frans-Belgische ontwerper Nicolas Ghesquière aangesteld als creatief directeur voor de vrouwencollectie, een job die hij nog altijd vervult. De mannencollectie was van 2011 tot 2018 in handen van Kim Jones. Datzelfde jaar werd Virgil Abloh benoemd tot creatief directeur voor de mannencollectie. Drie jaar later overleed hij. 

De voorbije zomer deed Pharell Williams onder grote belangstelling zijn intrede als nieuwe creatieve directeur voor de mannenlijn.
Een nieuw tijdperk is aangebroken.